Trong sinh hoạt hàng ngày, việc bị đứt tay do dao cắt, vật nhọn như kính vỡ, kim loại hay mảnh sành là tình huống thường gặp. Những vết thương này nếu không được xử lý đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng như nhiễm trùng, mưng mủ, thậm chí để lại sẹo lồi mất thẩm mỹ hoặc ảnh hưởng đến gân, dây chằng.

Vậy khi bị dao cắt, phải xử lý ra sao để đảm bảo an toàn, nhanh lành và không để lại biến chứng? Bài viết sau sẽ cung cấp những hướng dẫn cụ thể, chuẩn y khoa, giúp bạn xử lý vết thương do dao cắt tại nhà đúng cách và hiệu quả.

Trong sinh hoạt hàng ngày, việc bị đứt tay do dao cắt, vật nhọn như kính vỡ, kim loại hay mảnh sành là tình huống thường gặp (Ảnh minh họa)

1. Các mức độ tổn thương khi bị dao cắt

Tùy theo mức độ và vị trí, vết thương do dao cắt có thể chia thành:

a. Vết thương nông, chỉ ở lớp da

Thường là vết rách nhỏ, chảy máu ít, đau nhẹ, không ảnh hưởng đến chức năng vận động. Đây là loại vết thương phổ biến và có thể xử lý tại nhà nếu được chăm sóc đúng cách.

b. Vết thương sâu qua da, tổn thương mô mềm

Bao gồm lớp dưới da, cơ, mạch máu nhỏ. Vết thương chảy máu nhiều, đau nhói, cần cầm máu vết thương nhanh chóng và sát khuẩn đúng cách để tránh nhiễm trùng.

c. Vết thương phức tạp

Gồm các tổn thương sâu có thể liên quan đến gân, dây chằng, thần kinh hoặc mạch máu lớn. Biểu hiện thường là mất cảm giác, cử động yếu hoặc không cử động được ngón tay. Trường hợp này cần đưa đến cơ sở y tế không tự xử lý tại nhà.

2. Nguy cơ khi không xử lý vết thương đúng cách

Dù là vết thương nhỏ, nếu khử trùng vết thương hở không đúng có thể dẫn đến:

- Nhiễm trùng tại chỗ: vết thương đỏ, sưng, nóng, có mủ.

- Uốn ván: nếu dao hoặc vật cắt bị nhiễm bẩn.

- Viêm mô tế bào: nhiễm trùng lan rộng ra mô xung quanh.

- Sẹo lồi: do viêm mạn tính kéo dài hoặc cơ địa sẹo.

- Ảnh hưởng gân cơ: nếu xử lý muộn khiến vết thương nặng hơn.

Do đó, việc nắm vững các bước xử lý ban đầu rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe.

3. Các bước xử lý vết thương do dao cắt tại nhà

Dưới đây là hướng dẫn xử lý chuẩn y khoa nếu bạn bị thương nhẹ do dao cắt hoặc vật sắc nhọn:

Bước 1: Rửa tay sạch

Trước khi chạm vào vết thương, hãy rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn và lau khô bằng khăn sạch để tránh đưa vi khuẩn vào vết thương.

Bước 2: Cầm máu vết thương

Dùng băng gạc sạch hoặc khăn sạch ấn nhẹ lên vết thương.

Giữ tay cố định trong 5–10 phút. Tránh nhấc lên kiểm tra liên tục vì có thể làm chảy máu trở lại.

Nếu máu vẫn không cầm sau 15 phút, hoặc máu phun thành tia, cần đến cơ sở y tế vì có thể tổn thương mạch máu lớn.

Lưu ý: Không dùng tay không để cầm máu trực tiếp vì dễ gây nhiễm trùng.

Bước 3: Khử trùng vết thương hở

Sau khi cầm máu:

Rửa vết thương nhẹ nhàng dưới vòi nước sạch để loại bỏ bụi bẩn, dị vật.

Sau đó sát khuẩn bằng một trong các dung dịch sau:

Nước muối sinh lý 0.9%: an toàn, không gây xót.

Dung dịch povidone-iodine pha loãng: hiệu quả kháng khuẩn cao.

Chlorhexidine 0.05%: kháng khuẩn tốt, ít độc tính tế bào.

Không nên dùng oxy già hoặc cồn trực tiếp vào vết thương hở sâu vì có thể gây tổn thương mô lành và làm chậm lành vết thương.

Bước 4: Băng bó vết thương

Dùng băng gạc vô trùng hoặc miếng dán vết thương chuyên dụng để che phủ.

Không băng quá chặt gây cản trở lưu thông máu.

Thay băng mỗi ngày hoặc khi bị ướt/bẩn.

Nếu vết thương lớn, hoặc chảy dịch nhiều, có thể dùng gạc thấm hút và băng định hình chắc chắn hơn.

Bước 5: Theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng

Sau khi xử lý ban đầu, bạn cần quan sát kỹ:

Có sưng, đỏ, đau tăng không?

Có mủ vàng, mùi hôi, sốt hay không?

Vết thương không liền sau 5–7 ngày?

Nếu có, hãy đến khám bác sĩ để được điều trị sớm, có thể phải dùng kháng sinh đường uống.

4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Không phải mọi vết cắt đều có thể tự xử lý tại nhà. Bạn nên đến cơ sở y tế nếu gặp các tình huống sau:

- Vết thương dài hơn 2–3 cm, sâu, chảy máu không cầm.

- Vết cắt ở vùng mặt, khớp, tay – nơi cần đảm bảo thẩm mỹ và chức năng.

- Nghi ngờ có dị vật trong vết thương (gỗ, thủy tinh…).

- Có dấu hiệu tổn thương thần kinh (tê, yếu liệt).

- Chưa tiêm phòng uốn ván trong 5 năm qua hoặc vết thương dính đất, gỉ sắt.

5. Cách chăm sóc vết thương để nhanh lành và không để lại sẹo

a. Giữ sạch và khô

Tránh để nước bẩn hoặc hóa chất dính vào vết thương.

Không bóc vảy khô vì dễ gây sẹo lõm hoặc chảy máu lại.

b. Bổ sung dinh dưỡng

Ăn đầy đủ protein, vitamin C, kẽm, sắt để hỗ trợ tái tạo mô.

Uống đủ nước, tránh dùng rượu, thuốc lá – những yếu tố làm chậm lành.

c. Dùng sản phẩm hỗ trợ lành vết thương

Các sản phẩm chứa dược liệu tự nhiên như cao Huyết giác (trong Long Huyết P/H) được nhiều bác sĩ sử dụng hỗ trợ điều trị:

- Hoạt huyết, tiêu sưng: giúp giảm sưng nề quanh vết thương.

- Tăng tái tạo mô: giúp nhanh hình thành mô hạt và biểu mô.

- Giảm nguy cơ để lại sẹo: do chống viêm, chống oxy hóa hiệu quả.

Thường được sử dụng trong giai đoạn sau xử lý ban đầu, khi vết thương đã sạch, không còn nhiễm trùng, nhằm hỗ trợ hồi phục mô sâu và ngừa sẹo.

6. Phòng ngừa bị thương do dao, vật sắc nhọn

a. Cẩn thận khi sử dụng dụng cụ nhà bếp, dao kéo

Luôn dùng dao đúng kỹ thuật, giữ tay khô khi cắt.

Không để dao, kéo lẫn trong chậu nước rửa bát.

b. Dọn dẹp thủy tinh vỡ, vật sắc bằng chổi và khăn giấy dày

Không dùng tay trần để nhặt.

c. Cất dao, vật nhọn ở nơi cao, tránh tầm tay trẻ em

Đặc biệt với gia đình có trẻ nhỏ, hãy sử dụng hộp cất dao an toàn.

Kết luận

Xử lý vết thương do dao cắt tưởng chừng đơn giản nhưng nếu chủ quan, xử lý sai cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng đáng tiếc.

Nguyên tắc quan trọng cần ghi nhớ là: rửa tay sạch - cầm máu đúng - khử trùng chuẩn - băng bó hợp lý - theo dõi sát. Đồng thời, hãy chú trọng cầm máu vết thương và khử trùng vết thương hở bằng những dung dịch phù hợp, tránh dùng cồn hoặc hóa chất mạnh.

Trong những trường hợp vết thương sâu, vùng đặc biệt như mặt hoặc tay, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, đừng ngần ngại đến cơ sở y tế để được xử lý đúng cách. Kết hợp với sản phẩm hỗ trợ phục hồi mô như Long Huyết P/H có thể giúp vết thương lành nhanh hơn, hạn chế nguy cơ để lại sẹo.