Sau khi da bị tổn thương do trầy xước, bỏng nhẹ, côn trùng cắn hay sau phẫu thuật, cơ thể sẽ trải qua các giai đoạn tự lành, trong đó giai đoạn vết thương bong vảy là một dấu hiệu tích cực cho thấy da đang hồi phục. Tuy nhiên, nếu không chăm sóc đúng cách trong thời điểm này, nguy cơ thâm, sẹo lồi, sẹo lõm là rất cao. Vậy làm gì để vết thương lành nhanh, bong vảy đúng cách và hạn chế tối đa tổn thương thẩm mỹ? Bài viết sau đây sẽ phân tích từ góc nhìn chuyên môn và đưa ra lời khuyên từ chuyên gia da liễu.

1. Hiểu đúng về quá trình bong vảy của vết thương

Khi da bị tổn thương, cơ thể sẽ bắt đầu quá trình chữa lành tự nhiên gồm 3 giai đoạn chính:

- Giai đoạn viêm (0 - 3 ngày): Tế bào bạch cầu đến làm sạch vi khuẩn và mảnh vụn tại vết thương.

- Giai đoạn tăng sinh (3 - 10 ngày): Các tế bào biểu mô mới bắt đầu phát triển, hình thành mô hạt và làm đầy vết thương.

- Giai đoạn tái tạo (7 ngày đến vài tuần): Da bắt đầu khô lại, hình thành lớp vảy cứng để bảo vệ mô mới bên dưới - đây là giai đoạn vết thương bong vảy.

Việc bong vảy là dấu hiệu cho thấy lớp da mới đã hình thành dưới lớp vảy. Tuy nhiên, quá trình này rất nhạy cảm. Nếu xử lý sai cách (gãi, bóc vảy non, dùng chất kích ứng), nguy cơ để lại thâm đen, sẹo vĩnh viễn sẽ rất cao.

Làm gì để vết thương lành nhanh, bong vảy đúng cách và hạn chế tối đa tổn thương thẩm mỹ? (Ảnh minh họa)

2. Vết thương bong vảy có nên bóc không?

Tuyệt đối không tự ý bóc lớp vảy dù thấy ngứa hoặc bong tróc.

Vảy chính là lớp màng bảo vệ tự nhiên của cơ thể giúp:

- Ngăn vi khuẩn, bụi bẩn xâm nhập vết thương.

- Duy trì môi trường ẩm lý tưởng để các tế bào mới phát triển.

- Giảm nguy cơ nhiễm trùng và hình thành mô sẹo xấu.

Bóc vảy non trước khi da non phát triển đầy đủ có thể dẫn đến:

- Chảy máu tái phát.

- Mất mô lành đang hình thành.

- Gây tổn thương sâu hơn.

- Tăng nguy cơ sẹo lồi, sẹo lõm hoặc vết thâm lâu phai.

3. Làm gì để vết thương bong vảy nhanh mà không để lại thâm sẹo?

Theo khuyến cáo từ các chuyên gia da liễu, bạn cần thực hiện đồng thời 5 nguyên tắc chăm sóc vết thương bong vảy sau:

3.1. Giữ sạch và ẩm vùng da tổn thương

Không để vùng da khô quá mức vì điều này có thể khiến lớp vảy trở nên dày, cứng và dễ nứt, kéo theo lớp da non bên dưới. Chăm sóc đúng cách bằng:

Rửa vết thương nhẹ nhàng mỗi ngày bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn dịu nhẹ.

Thoa kem dưỡng ẩm theo chỉ định của bác sĩ giúp duy trì độ ẩm lý tưởng, hạn chế ngứa và bong vảy quá sớm.

3.2. Bổ sung dưỡng chất giúp tái tạo da

Vết thương lành nhanh phụ thuộc lớn vào dinh dưỡng. Những dưỡng chất đặc biệt quan trọng trong giai đoạn bong vảy bao gồm:

- Vitamin C: Tăng tổng hợp collagen, giúp vết thương nhanh lành và hạn chế thâm sẹo.

- Kẽm (Zn): Giúp phân chia tế bào và kháng viêm hiệu quả.

- Vitamin A, E: Chống oxy hóa, hỗ trợ tái tạo lớp biểu bì.

Bạn có thể bổ sung thông qua thực phẩm (cam, ổi, cá,…) hoặc viên uống hỗ trợ theo hướng dẫn bác sĩ.

3.3. Không gãi, không bóc, không chà xát mạnh

Ngứa là biểu hiện phổ biến khi da đang tái tạo. Tuy nhiên:

- Tuyệt đối không gãi, không cạy lớp vảy.

- Không chà xát mạnh khi rửa mặt, tắm rửa hay lau người.

Thay vào đó, có thể sử dụng gel làm dịu da hoặc panthenol để giảm ngứa, làm mềm vảy và bảo vệ lớp da non.

3.4. Bảo vệ vết thương khỏi ánh nắng mặt trời

Tia UV làm da non dễ bị thâm sạm, tăng sắc tố sau viêm, đặc biệt ở những người có cơ địa dễ sẹo hoặc da sẫm màu. Để ngăn ngừa:

- Che chắn vết thương bằng băng gạc y tế khi ra ngoài.

- Sau khi bong vảy hoàn toàn, thoa kem chống nắng SPF ≥ 30 đều đặn trong ít nhất 3–6 tháng.

- Tránh phơi nắng trực tiếp trong khung giờ 10h–15h.

3.5. Sử dụng sản phẩm chuyên biệt hỗ trợ làm lành và ngừa sẹo

Nếu vết thương lớn, ở vị trí dễ để lại sẹo (mặt, tay, chân), bạn có thể sử dụng:

Gel/kem bôi ngừa sẹo chuyên biệt nhằm:

- Làm mềm mô sẹo.

- Tăng độ đàn hồi da.

- Ngăn sẹo phì đại hoặc lõm sâu.

Lưu ý sử dụng sản phẩm theo chỉ định của bác sĩ da liễu, tránh tự ý dùng các loại thuốc bôi không rõ nguồn gốc.

Khi vết thương không khô hoặc lâu lành, việc sử dụng thuốc điều trị có nguồn gốc thảo dược làm lành vết thương có thể giúp rút ngắn thời gian phục hồi và giảm nguy cơ biến chứng. Long Huyết P/H, với thành phần chính là cao khô Huyết giác chuẩn hóa, là một sản phẩm có hiệu quả rõ rệt trong việc thúc đẩy quá trình lành vết thương, giảm viêm và kháng khuẩn tự nhiên, hạn chế để lại sẹo.

4. Những sai lầm khi chăm sóc vết thương bong vảy cần tránh

Nhiều người chăm sóc vết thương theo thói quen dân gian, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phục hồi da. Dưới đây là 5 sai lầm thường gặp:

Sai lầm Tác hại
Bóc vảy khi còn ướt hoặc chưa bong hết Gây chảy máu, chậm lành, dễ sẹo
Sát khuẩn bằng cồn, oxy già đậm đặc Gây khô, rát, tổn thương mô lành
Dùng nghệ tươi hoặc kem bôi dân gian không rõ thành phần Tăng nguy cơ nhiễm trùng, thâm da
Không dưỡng ẩm Gây nứt vảy, kích ứng, vết thương khô chậm
Không bảo vệ khỏi nắng Tăng sắc tố, để lại thâm sạm kéo dài

 

5. Bao lâu thì vết thương bong vảy lành hoàn toàn?

Thông thường, nếu được chăm sóc đúng cách, vết thương bong vảy sẽ rụng tự nhiên trong vòng 5 - 10 ngày tùy kích thước và vị trí. Sau đó, vùng da mới có thể:

- Hơi hồng hoặc sậm màu hơn so với xung quanh trong 2 - 3 tuần.

- Trở lại màu da bình thường sau khoảng 1 - 3 tháng.

Nếu có nguy cơ sẹo lồi hoặc sẹo lõm, quá trình điều trị có thể kéo dài hơn và cần can thiệp chuyên sâu (laser, lăn kim, tiêm sẹo…).

6. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù vết thương nhỏ có thể tự lành, nhưng bạn nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu hoặc ngoại khoa nếu thấy:

- Vết thương mưng mủ, có mùi hôi, đau nhức dai dẳng.

- Vết thương bong vảy nhưng đỏ, rát, da thâm đen bất thường.

- Xuất hiện dấu hiệu sẹo lồi phát triển nhanh.

- Có tiền sử sẹo xấu, da tăng sắc tố mạnh.

Kết luận

Vết thương bong vảy là dấu hiệu da đang phục hồi, nhưng cũng là giai đoạn cần được chăm sóc kỹ lưỡng để tránh sẹo và thâm. Việc không tự ý bóc vảy, dưỡng ẩm đầy đủ, bảo vệ da khỏi tia UV và dùng sản phẩm hỗ trợ tái tạo da sẽ giúp vết thương lành nhanh và an toàn.

Nếu bạn đang băn khoăn làm gì để vết thương lành nhanh, hãy nhớ rằng quá trình phục hồi cần sự kiên nhẫn và đúng phương pháp. Đừng chủ quan với những dấu hiệu nhỏ – làn da của bạn xứng đáng được chăm sóc đúng cách từ những hiểu biết chuyên môn.